کارشناس رسمی دادگستری رشته دام پروری و دامپزشکی
اظهار نظر کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی در خصوص اجاره بها و اجرت المثل مکان ها و تاسیسات دائمی
گاهی تولیدکنندگان به دلایل مختلف نیازمند اجاره مکان ها و تاسیسات دامپروری می باشند. اجاره بها مبلغی است که مستاجردر قبال اجاره یک ماهه یک واحد و یا یک وسیله می پردازد. اگر مدت قرارداد اجاره به پایان رسیده باشد اما مستاجر بدون اجازه در آن واحد بماند و یا از آن وسیله استفاده نماید در این حالت مسئله اجرت المثل پدید می آید. کارشناس رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی وظیفه تعیین میزان اجاره بها و اجرت المثل مکان‌ها و تاسیسات دامی را بر عهده دارد. در این یادداشت ابتدا بحث اجاره بها را در دو سطح مکان ها و تاسیسات و در نهایت بحث اجرت المثل را به کمک کارشناس دادگستری دامپروری بررسی خواهیم کرد.
معمولاً برای تعیین اجاره بها معیارهایی را در نظر می گیرند که البته با توجه به کاربردی بودن هر مکان، اجاره ها نیز متفاوت هستند. برای تعیین اجاره مکان ها و تأسیسات دامی اولین شاخص وسعت مکان مورد اجاره است. برای مثال متراژ و زیر بنای یک گاوداری در تعیین ارزش اجاره بهای آن بسیار اهمیت دارد. شاخص دوم در خصوص سال ساخت است. شاخص سوم در خصوص نوع سازه و مکان مورد نظر است. شخص چهارم پیرامون موقعیت جغرافیایی آن است. شاخص پنجم دسترسی به راههای ارتباطی است. شاخص ششم مناسب بودن شرایط محیطی آن منطقه است. مثلاً اگر یک واحد تولیدی در دامنه کوه قرار گرفته باشد این مسئله مزیت است یا با توجه به خطراطی که وجود دارد از معایب آن محسوب می شود؟ وظیفه تعیین دقیق این مسائل بر عهده کارشناس رسمی دام پروری است.
مسئله دیگر اجاره وسایل مورد نیاز جهت پرورش دام است. برای مثال فرض کنید فردی یک واحد مرغداری را با وسایلش برای مدتی می‌خواهد اجاره کند. تعیین اجاره مکان با شاخص‌های بالا ممکن بود اما چه شاخص هایی برای تعیین اجاره بهای وسایل دامداری باید در نظر گرفته شود؟ شاخص اول نوع این وسایل است اینکه آیا به روز هستند یا قدیمی، شاخص دوم کارآمدی و سلامت وسایل است. معمولا کارشناس دامپروری با بررسی این دو شاخص و همچنین تعیین قیمت آنها می تواند مبلغی را برای اجاره آن در نظر بگیرد. برای مثال اگر ارزش یک وسیله یک میلیون تومان می باشد و در هر ماه ۵ درصد استهلاک داشته باشد کارشناس مبلغی را به آن ۵ درصد می افزاید و اجاره بها را تعیین می کند.
اما مسئله مهم و اختلاف برانگیز اجرت المثل است. فرض کنید فردی یک واحد پرورش گوسفند را به مدت یک سال اجاره کرده است اما به هر دلیلی یک سال و ۳ ماه از آن استفاده می کند و یا ممکن است با اجازه صاحب مال این کار را انجام داده باشد بدون اینکه قرارداد اجاره جدیدی منعقد کرده باشد و یا بدون کسب اجازه از او. در صورت بروز اختلاف در این موارد که بسیار هم شایع هستند کارشناس رسمی دادگستری دامپزشکی و دامپروری میزان اجرت المثل را باید تعیین کند و اینکه آیا اجرت المثل به فرد شاکی تعلق می گیرد یا خیر. برای مثال در صورتی که مستاجر اجازه گرفته باشد اما در مدت اجاره از مکان نفعی به او نرسیده باشد و این مسئله در دادگاه ثابت شود اجرت المثل به شاکی تعلق نخواهد گرفت. اما در صورت اثبات متشاکی باید اجرت المثل را پرداخت نماید. تعیین میزان اجرت المثل هم تابعی از شرایط اختلاف، ارزش مورد اختلاف برانگیز و اجاره بهای قبلی می تواند باشد.
نظارت بر انواع خوراک دام و طیور و داروهای دامی توسط کارشناس رسمی دادگستری دام پرورری و دامپزشکی
سلامت دام و طیور منوط به استفاده صحیح از داروها و خوراک دام مناسب است. در صورتیکه نظارتی بر کیفیت خوراک و داروهای دام و طیور نشود بی‌شک سلامت انسان به خطر می‌افتد. وظیفه ایننظارت در کشور را کارشناس رسمی دادگستری دام و پرورش دامپروری و دامپزشکی انجام می دهد. درمتن حاضر ابتدا مسئله خوراک دام را بررسی می‌کنیم، سپس بحث داروهای دامی و میزان استفاده آنها را بررسی می‌کنیم و در آخر به اختلافاتی که کارشناس دادگستری دامپروری و دامپزشکی در این حوزه به بررسی آنها می‌پردازد خواهیم پرداخت.
علوفه مهمترین خوراک دام به حساب می آید. یونجه، شبد،ر ذرت علوفه و کاه گندم، جو و برنج از مهمترین علوفه های دامی هستند. کنسانتره ها که ارزش غذایی بالایی دارند، دومین نوع خوراک دام به حساب می آیند کنسانتره بیشتر به عنوان یک مکمل غذایی استفاده می‌شود که نقش بسیار مهمی در پرورش دام ها و افزایش بهره وری آنها دارد این ماده غذایی بیشتر به عنوان یک ماده انرژی زا استفاده می‌شود که عموما هم توسط همه واحد های پرورش دارم مورد استفاده هستند، چرا که پرورش دام را به صرفه تر کرده اند.
کارشناس رسمی دامپروری و دامپزشکی کیفیت این خوراک را نظارت می کنند، چرا که خوراک دام های آلوده در بازار فراوان یافت می شود. برای مثال در سال گذشته نزدیک به ۶۰ تن خوراک دام آلوده در شهر ماهیدشت پیدا شد. نمونه دیگر خوارک دام های آلوده به قارچ ها هستند که کارشناس دامپروری و دامپزشکی با آزمایش خوراک دام متوجه آنها می شود. خوراک دام و طیور آلوده علاوه بر سلامت دام، سلامت انسان را نیز به خطر می‌اندازد.
در پرورش طیور مسئله خوراک دام ها بسیار مهم تر هستند. چرا که برخی از سودجویان برای بازدهی بهتر و رشد سریع تر طیور اقدام به استفاده از مکمل‌های غیرمجاز و یا استفاده بیش از حد از مکمل های انرژی زا می کند و به دلیل بازدهی زود هنگام طیور شاهد عرضه محصولات آلوده می شویم. در صورتی که استفاده از محصولات طیور سبب خسارت به افراد شود، کارشناس دادگستری دامپروری و دامپزشکی در خصوص آلودگی خوراک طیور و سلامت خود طیور اظهار نظر می‌کند.
بحث داروهای غیرمجاز دام و طیور نیز چند سالی است که مشکل ساز شده است. منظور از داروهای غیرمجاز دو گونه است:1- داروهایی که استفاده از آنها ممنوع می باشد 2- داروهایی که به صورت غیر مجاز توزیع می‌شوند. توزیع، فروش و استفاده از این داروها به هر شکلی جرم محسوب می شود. سالیانه دام و طیور بسیاری بر اثر استفاده از این داروها آلوده می‌شوند و یا حتی از بین می‌روند. بخش زیادی از این داروها توسط نیروی انتظامی کشف می‌شود و برای افراد خاطی پرونده های قضایی تشکیل می گردد. تعیین غیر مجاز بودن این داروها اگر به شکل دوم باشد که بسیار ساده است. اما اگر به شکل اول باشد یعنی در زمره داروهایی که مصرف و استفاده آنها مجاز نیست باشد، یا داروهایی که از تاریخ گذشته هستند باشد، بررسی آن در حوزه صلاحیت کارشناس مربوطه قرار می گیرد. البته کارشناس مذکور در زمینه استفاده از این دارو های نیز صاحب نظر است. برای مثال اگر تولید کننده از داروهای غیر مجاز استفاده کند، وظیفه تشخیص غیرمجاز بودن آنرا کارشناس متخصص حوزه برعهده دارد که زمینه برخورد قضایی با متخلفان را فراهم می آورد.
بررسی دیدگاه کارشناس رسمی دادگستری دام پرورزی و دامپزشکی در مورد علل مرگ و میر دام و طیور اهلی
مرگ و میر دام و طیور اهلی پدیده بسیار شایعی است. کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی وظیفه بررسی علل مرگ و میر دام و طیور اهلی را بر عهده دارد. در کشور ما بخش زیادی از تولیدات دامی توسط پرورش دهندگان محلی صورت می گیرد. واحد های صنعتی دام و طیور معمولا نظارت خاصی بر روند پرورش خود دارند و می توانند راحت تر فرآیند درمان و یا پیشگیری جهت محافظت از دام و طیور را در پیش بگیرند. اما در روند پرورش محلی، معمولا تنها تجربه به کار تولید کنندگان می آید و به دلیل در دسترس نبودن امکانات پیشگیری و کنترل سخت است. بنابراین کارشناس دام پروری و دامپزشکی باید به حل این مشکلات کمک کند.
مرگ و میر دام و طیور اهلی عموما دو دلیل کلی دارد: 1- بیماری های مختلف 2- حوادث و اتفاقات. بیماری ها بیشتر از حوادث شایع هستند و حتی از اهمیت بیشتری نیز برخوردار هستند. انواع آنفولانزا یکی از شایع ترین بیماری هایی است که خسارت زیادی به دامداران وارد می کند. بررسی علل مرگ و میر به وسیله بیماری از دو جهت اهمیت دارد. اول آنکه می تواند راه پیشگیری را هموار کند تا افراد بیشتری دچار خسارت نشوند و ثانیا اخطاری در خصوص وجود دام های آلوده می دهد. برای مثال اگر کارشناس رسمی دام پروری و دامپزشکی متوجه یک بیماری خطرناک دام و طیور در منطقه ای شود که ممکن است علاوه بر دام، سلامت انسان ها را نیز به خطر بیاندازد، کارشناس موجباتی فراهم کرده است تا افراد آن منطقه از استفاده و توزیع محصولات دام و طیور خود جلوگیری کنند و یا دام و طیور خود را در مقابل بیماری واکسینه کنند و همچنین اصول بهداشتی و ایمنی را در خصوص ارتباط با دام ها رعایت نمایند.
در برخی موارد که دام و طیور بیمه هستند، بررسی علل مرگ و میر آنها توسط کارشناس دادگستری دام پروری و دامپزشکی نیز اهمیت زیادی پیدا می کند. کارشناس باید تعیین کند که آیا دام و طیور در اثر بیماری تلف شده اند و یا اتفاقی دیگر برای آنها رخ داده است.
دومین علت مرگ و میر دام و طیور اهلی حوادث و بلایا هستند. طوفان، سیل، زلزله، آتش سوزی، خرابی سازه های نگهداری به دلیل فرسودگی و یا نا امن بودن و موارد اینچنینی دیگر از علل مهم مرگ و میر غیر بیماری به حساب می آیند. بررسی این نوع علت ها عموما برای گزارشلت و اطلاعات و یا موراد بیمه ای اهمیت دارند.
از بین موارد فوق سیلاب ها مهم ترین علت مرگ و میر هستند. دام و طیور اهلی معمولا در مکان هایی نگهداری می شوند که استاندارد چندانی ندارد. همین امر باعث می شود که سالیانه شاهد اخبار زیادی پیرامون تلف شدن حیوانات اهلی باشیم. دام های عشایری بیش از دام های روستایی در معرض این خطر هستند. آمار تلف شدن هزاران دام و طیور اهلی در استان هایی که امکان سیلاب در آن وجود دارد، دیگر به موضوعی طبیعی تبدیل شده است. از آنجا که اقتصاد محلی عموما بر پایه پرورش این موجودات و استفاده از محصولات آنهاست بنابراین شناسایی این عوامل می تواند زمینه ای را برای اخطار به دامداران و پرورش دهندگان طیور فراهم کند.
ارزیابی دام و محصولات دامی توسط کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی
ارزیابی دام و محصولات دامی به دلیل اهمیت تغذیه و برای جلوگیری از شیوع بیماری ها از اولویت های بهداشتی در هر کشوری به حساب می آید. البته محصولات دامی تنها تغذیه ای نیستند و محصولاتی چون چرم را نیز شامل می شود. در این یادداشت ابتدا در خصوص شیوه های ارزیابی دام توسط کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی و سپس در خصوص ارزیابی محصولات دامی و مسائل و مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد می پردازیم.
ارزیابی دام ها مشتمل بر دو نوع است: اول ارزیابی در خصوص سلامت ها و بیماری های احتمالی که ممکن است دام های یک منطقه داشته باشند. این ارزیابی برای دستیابی به اطلاعات هم مفید است. داشتن آمار و اطلاعات دقیق در خصوص بیماری ها برای دامداران و مسئولین جهت جلوگیری از خسارت بسیار اهمیت دارد. بنابراین کارشناس رسمی دام پروری و دامپزشکی همواره باید ارزیابی دقیقی از وضعیت دام ها برای پیشگیری از مشکلاتی که در ادامه متن به آن اشاره خواهیم کرد، داشته باشد. برای مثال اگر دام های آلوده در یک منطقه به کشتارگاه ها فرستاده شوند بدون اینکه سلامت دام ارزیابی شده باشد، فاجعه بزرگی رخ خواهد داد.
ارزیابی نوع دوم کارشناس بیشتر ناظر بر امور کمی هستند. مثل رشد دام و میزان دام. این موضوع نیز از اهمیت زیادی در حوزه تغذیه و همچنین پیش بینی برای تامین کمبود ها کارخانه های مواد غذایی و مبحث امنیت غدا برخوردار است. بنابراین کارشناس دام پروری و دامپزشکی در دو حوزه فوق به دلایلی که توضیح داده شد صاحب صلاحیت است.
اما در مورد ارزیابی کارشناس در خصوص محصولات دامی. این ارزیابی شامل ارزیابی کیفی و کمی محصولات دامی است. محصولات دامی بر دو نوع هستند اولین نوع آن مرتبط به امور تغذیه است کارشناس وظیفه دارد که تا اولا از سلامت محصولات دامی مانند گوشت و شیر که ارتباط مستقیمی با سلامت دام دارند، اطمینان حاصل کند و ثانیا باید در خصوص میزان این محصولات دامی ارزیابی دقیقی داشته باشد.
دومین نوع محصولات دامی، اصولا ثانویه هستند، مثل پوست، چرم و یا پشم و روده که مورد استفاده صنایع مختلفی هستند. مانند موضوعات بالا کیفیت و کمیت مهم ترین کاری است که در کارشناس در ارزیابی این مورد نیز انجام می دهد.
بحث آخر این مقاله در خصوص مشکلاتی است که ممکن است در مورد دام و محصولات دامی به وجود بیاید. فرض کنید در اثر توزیع گوشت آلوده در یک مجتمع صنعتی فردی یا افرادی دچار مسمومیت شوند و اقدام به شکایت از واحد مربوطه کنند. در این موارد کارشناس دادگستری دام پروری و دامپزشکی باید در خصوص سلامت گوشت دام و ادعای شاکی اظهار نظر کند و گزارش خود را به دادگاه مربوطه ارسال کند.
توصیه ای نیز به تولید کنندگان و فرآوران محصولات دامی داریم که مستقیما از تولیدات داخلی برای رونق کارشان استفاده می کنند. برای جلوگیری از کمبود مواد اولیه و یا دریافت اطلاعات جامع در خصوص آن می توانند با کارشناسان مربوطه مشورت کنند و یا از اطلاعات آنان در خصوص وضعیت صنعت دام پروری در هر دوره استفاده نمایند.
شیوه های تعیین و ارزیابی خسارت به تاسیسات دامی توسط کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی
تاسیسات دامی شامل مجموعه وسایلی است که جهت نگهداری و پرورش دام از آن استفاده می شود. تاسیسات دامی امروزه در پرورش دام اهمین ویژه ای دارند. بسته به انواع تاسیسات می توان در خصوص کیفیت محصولات دامی و دامپروری ها نیزقضاوت کرد. کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی در صورت بروز خسارت برای دام پروری ها در مورد میزان آن اظهار نظر می کند. خسارت به تاسیات دامی عمدتا ناشی از بلایای طبیعی مانند: طوفان، سیل، زلزله و یا موارد غیر طبیعی چون آتش سوزی است. که در این مقاله به بررسی این موراد و اختلاف نظر های این حوزه از نظر کارشناس دادگستری دام پروری خواهیم پرداخت.
تاسیسات دامی شامل مکان های نگهداری دام و وسایلی است که عمدتا مربوط به تغدیه دام هستند. البته اگر واحد های دامداری را دیده باشید احتمالا با وسایل دیگری برای نظافت و یا استفاده از محصولات دامی نیز آشنا هستید. شایع ترین پدیده ای که به تاسیسات دامی صدمه وارد می کند سیلاب ها هستند. به دلایل مختلفی که عمدتا هم مربوط به سازه های تاسیسات دامی است دام پروری ها همواره مستعد این خسارات هستند. برای مثال در مرداد 96 بیش از 50 درصد دامداری ها و مرغداری ها در استان گهگیلویه و بویر احمد دچار آسیب ناشی از سیلاب ها شدند. کارشناس رسمی دام پروری با بازدید از مکان های دام پروری به بررسی میزان خسارت بر سازه دامپروری و وسایل های موجود در آن می پردازد.
زلزله نیز از مواردی است که به تاسیسات دامی خسارت وارد می کند. برآورد میزان خسارت زلزله نیز همچون سیلاب ها اتفاق می افتد و کارشناس با بررسی و تعیین ارزش تاسیسات و همچنین میزان ( درصد ) خسارت وارده رقمی را به عنوان خسارت به تاسیسات تعیین می کند.
در بسیاری از موراد دام داری ها به دلایل مختلفی چون رعایت نکردن نکات ایمنی، باز بودن محیط اطراف آن و احتمال برخورد دام به تاسیسات برقی و آتش زا، دچار آتش سوزی می شوند. معمولا آتش سوزی ها اثرات عمیق تری نسبت به سیل و طوفان دارند.
ارزیابی دقیق میزان خسارت به تاسیسات دام پروری ها توسط کارشناس دام پروری از چند جهت اهمیت دارد. اولا همواره نیاز به یک آمار دقیق برای شفاف سازی در خصوص رقم خسارت بلایای وجود دارد. مورد دیگر در خصوص اختلافاتی است که در این زمینه رخ می دهد. فرض کنید یک واحد دام پروری دارای بیمه است و در اثر یکی از بلایای مذکور دچار خسارت می شود. در صورتی که انها در خصوص رقم خسارت با یکدیگر اختلاف داشته باشند، بهتری مرجع کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی است. و یا دامداری را فرض کنید که به دلیل قصور فردی دچار آتش سوزی شده است و صاحب واحد دامی جهت تامین خسارت وارده از مقصر شکایت می کند. در این صورت نیز کارشناس مذکور با ساز و کاری که ذکر شد میزان خسارت وارده را اعلام می کند.
