کارشناس رسمی دادگستری رشته دام پروری و دامپزشکی
در مسئله تعیین میزان خسارت دام و طیور در اتفاقات طبیعی باید این نکته را گفت که یک سری عوامل تاثیر گذار است و همچنین به بررسی دلایل خسارات می پردازیم. همچنین نوع خسارت را بررسی می کنیم و در نهایت راه حلی برای تعیین میزان خسارت دقیق از یک حادثه در یک مرکز پرورش دام و طیور گفته می شود.
در گذشته دامپروری به صورت سنتی در خارج از شهر ها رواج داشته و معمولا متناسب با نیاز های روستاییان یا کوچ نشینان این پرورش دام یا طیور صورت می گرفته. اما امروزه با کاهش جمعیت روستا ها و گسترش شهر نشینی و نیاز شهرنشینان به فراورده های دامی یا طیور نیاز به تاسیس مراکز کوچک و بزرگ متعدد پرورش دام و طیور شکل گرفته است. در هر کدام از شهر هایی که شرایط ایجاد این مراکز دامی وجود داشته باشد، این مراکز به وجود آمده اند. شرایط تاسیس مراکز پرورش دام و طیور شامل موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی و همچنین دسترسی به آب و خصوصا دسترسی به راه های ارتباطی برای انتقال محصولاتشان است.
معمولا این مراکز از ساختمان های بزرگ و یا سوله های با متراژ بالا استفاده می کنند. این سوله ها نیاز به کنترل وسایل به منظور تامین ایمنی مرکز پرورش را دارد . استاندارد های لازم رعایت گردند و امور ایمنی به طور کامل رعایت گردند . اما اگر چه برای احداث این مراکز تمامی این موارد لزومی است، اما باز هم به دلیل سهل انگاری ها و یا خطای انسانی امکان بروز مشکلاتی همچون آتش سوزی یا آلودگی و ... وجود دارد.از طرفی بسیاری از حوادث طبیعی همچون سیل ها ، زلزله و طوفان می تواند منجر به خسارت به واحد دامپروری شود. یک سیل بزرگ می تواند خساراتی را به بخش های تاسیسات یک مرکز وارد کند یا حتی منجر به تلف شدن دام ها یا طیور شود. یک صاعقه می تواند منجر به آتش سوزی بزرگی شود . یک طوفان میتواند واحد تولیدی و دام ها را نابود کند . به هر حال بسیاری از حوادث می تواند خساراتی را بر جای بگذارد که در صورت بیمه نبودن صاحبان این مراکز را ورشکسته می کنند. لذا مراکز پرورشی دام و طیور باید بیمه باشند تا در صورت ایجاد خسارت، جبران پذیر باشد. میزان بیمه خسارت دام و طیور و همچنین واحد های صنعتی براورد می شود و مقداری از هزینه خسارت توسط بیمه پرداخت خواهد شد.
بیمه ها با توجه به این که مقدار هزینه ساختمانی و تجهیزات و تعداد دام و طیور مورد استفاده در واحد تولیدی چه مقدار است شروع به براورد بیمه می کنند و قیمت بیمه را تعیین می کنند. لذا در صورت وقوع حادثه هزینه بیمه پرداختی با توجه به مقدار بیمه پرداختی واحد خواهد بود. تعیین مقدار بیمه پرداختی و نحوه بیمه شدن را می توانید از طریق کارشناس رسمی دادگستری رشته امور بیمه پیگیری کنید .
تعیین میزان خسارت دام و طیور به راحتی صورت نمی گیرد و بحثی تخصصی است. در بسیاری از موارد اختلافاتی بین شرکت بیمه و بیمه شونده (واحد تولید دام و طیور) پیش خواهد آمد . این اختلافات همواره به این صورت است که شرکت های بیمه از خسارت های وارده براورد می کنند، اما واحد های تولیدی خسارات وارده را بیشتر از ارزیابی ها می دانند. از این رو برای حل این مشکل به کارشناسی در این موضوع نیاز دارند. کارشناس رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی می تواند با تخصص خود در این موارد به صورت دقیق مقدار خسارات را براورد کرده و محل اختلاف را بررسی نماید. کارشناس با توجه به شرایط واحد تولیدی تعداد دام یا طیور و تجهیزات آن واحد به بررسی دقیق می پردازد .
در مواردی مثلا احتمال دارد یک مرکز دامپروری به بیماری واگیری مبتلا شود. در این حالت هم کارشناس دامپروری و دامپزشکی به تشخیص بیماری می پردازد و مقدار تلفات یک واحد تولیدی را مورد مطالعه و تحقیق قرار می دهد . در این حال هم بیمه دام و طیور باید پرداخت شود که محاسبه آن توسط کارشناس صورت می گیرد.
کارشناس رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی می تواند با توجه به دانش خود در تمامی موارد فوق اظهار نظر کند و حتی در مواردی دیگر که مورد اختلاف است نظرات کارشناسی خود را بیان نماید . به عنوان مثال در بحث خوراک دام ها و نحوه توزیع آن و یا حمل و نقل محصولات و یا حتی خود دام و طیور هم می شود از کارشناس استفاده کرد . همچنین کارشناسان این بخش می توانند به اختلافات کارفرمایان و یا کارگران رسیدگی کنند و نقشه راه تولیدی های دامی یا طیور باشند.
اظهار نظر کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی در مورد تخلفات کشتارگاهها زمانی اهمیت بالای خود را نشان میدهد که متاسفانه شاهد کمبودها، کمکاریها و نقصانهای کثیری از لحاظ شرایط بهداشتی( چه بهداشت محیطی و چه بهداشت فردی)، شرایط عمرانی و کیفیت مکانی کشتارگاه و ... در کشتارگاهها هستیم؛ مشکلاتی از قبیل کوتاه بودن دیوار محوطه کشتارگاهها و ورود سگهای ولگرد به سمت داخل کشتارگاه، نبود انشعابات مناسب و به تعداد کافی گاز و نیز کمبود آب گرم مناسب برای ضدعفونی ونیز تمیز نمودن محوطه داخل کشتارگاه، نبود قلاب آویز به تعداد کافی، نگهداری و پرورش غیر قانونی دام در داخل فضای کاربردی کشتارگاه، نبود کوره لاشهسوز( در این صورت با جابهجایی و انتقال غیر بهداشتی ضایعات کشتار، باعث بروز و شیوع بیماریهای مشترک بین انسان و دام میشود) ، نداشتن و یا نقص فنی چاه سپتیک( به منظور مدفون نمودن فاضلاب کشتارگاه) ، نبود و یا کمبود و یا نقصهای جدی ماشینهای یخچالی برای حمل و نقل لاشه دامها و در آخر هم نبود شرایط رفت و آمد مناسب مانند آسفالت نبودن مسیرهای منتهی به کشتارگاهها. این مواردی که گفته شد تنها نمونههایی از مشکلات و تخلفات جدی بود که به دلیل عدم استاندارد سازیهای لازم و حداقلی برای تعدادی از کشتارگاههای کشور به وجود آمدهاست. دور از انتظار به نطر میرسد که کشتارهایی که روزانه در این نوع کشتارگاهها صورت میگیرد؛ از لحاظ بهداشتی و سالم بودن گوشتهای خروجی از آن در شرایط مطلوبی باشند.
کارشناس موادغذایی و مسمومیتهای ناشی از آن با توجه به تمامی ضوابط موجود در خصوص ارزیابی سلامت فرآورده‌های دامی، نسبت به تخلفات موجود در کشتارگاهها، اقدامات لازم را از قبیل تهیه گزارشات مربوطه می‌نماید.
وجود شبکههای مافیایی
از سویی دیگر وجود و فعالیتهای شبکههای به اصطلاح مافیایی در کشور که به اقداماتی همچون: ارسال دهها تن دنبهی غیرقابل استفاده به کشورهایی مانند ترکیه درصورتی که چنین بارها و محمولههایی از کشور خارج نشدهاند و یا کشتار دامهای مولد و خارج کردن دامهای زنده مولد از مرزهای کشور، واردات گوشتهای آلوده به امراض گوناگون و غیر بهداشتی به داخل کشور و فروش و توزیع آنها به نام گوشتهای کشتار داخلی(به این صورت که چنین گوشتهای آلودهای را به هرطریقی که شده به داخل کشتارگاهها رسانده و بعد به نام برند کشتارگاه در بازار توزیع میکنند. )،و نمونههای دیگری از چنین تخلفاتی دست زدهاند؛ باعث وجود التهاباتی در زمینه فعالیت کشتارگاهها شده است.
چنین تخلفاتی به همینجا ختم نشده و حتی اقدام به فروش و ارسال اجزای حرام دام ( مانند دنبلان دامها) نمودهاند و با جعل اسناد و مدرکسازیهای غیرقانونی حتی نسبت به فروش و توزیع کلهپاچههای منجمد تاریخ مصرف گذشته و غیرقابل مصرف فعالیتهایی انجام دادهاند. همه موضوعات فوق منجر به شکایت از کشتارگاهها می‌گردد.
کارشناس دادگستری دامپزشکی با شناخت تمامی راهها و شیوههای گوناگون فراوردههای دامی ناسالم، ونیز ساز و کارهای چنین شبکههایی و کوتاهی و تخلفات عمدی کشتارگاهها و عاملان سودجو در این زمینهها( برای رسیدن به سودی هنگفت در ازای به خطر افتادن سلامت جامعه انسانی و نیز لکه دار شدن صنعت کشتارگاهی کشور که به تبع آن خسارتهای اقتصادی فراوانی را به کشور وارد میسازد. ) اقدام به تهیه گزارشات و مستندات مربوطه می‌نماید.
یکی از مهم ترین موارد در بحث دامداری و گاوداری رعایت بهداشت و تغذیه سالم دام است. تغذیه سالم و رعایت اصول بهداشتی در پرورش دام ها باعث می شود دام به بیماری های مختلف از جمله بیماری های میکروبی و باکتریایی دچار نشود. برخی از عوامل در شیوع بیماری دام بسیار موثر است. حال ممکن است پس از درمان هم آثار بیماری در دام باقی بماند و در نهایت به انسان منتقل شود. نحوه انتقال این بیماری ها به واسطه مصرف گوشت و شیر و سایر محصولات دامی توسط انسان است. کارشناس می تواند این موارد را مورد بررسی قرار داده و با استفاده از روش هایی چون تحقیق و آزمایش نتایج ارزیابی خود را طی گزارشی اظهار نماید.
ارزیابی بیماری های دام
ارزیابی بیماری های دام و گاوداری ها به دو صورت انجام می شود: مورد اول در خصوص بیماری های دامی است که در یک منطقه شیوع دارد و مورد دوم در خصوص میزان رشد دام است. نحوه ی ارزیابی مورد اول به این صورت است که بیماری هایی که احتمال شیوع آنها وجود دارد را مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهد و در راستای پیشگیری از آنها اقداماتی انجام می دهند. نحوه ی ارزیابی مورد دوم به این صورت که عوامل بازدارنده و عوامل تشویق کننده توسعه و رشد دام را به دقت مورد بررسی قرار می دهند. چنانچه عوامل بازدارنده در رشد دام وجود داشته باشد با روش هایی که کارشناس رسمی دادگستری دامپزشکی انجام می دهد آن ها را برطرف نمود.
ارزیابی شیوع بیماری های دام به مردم
کارشناس رسمی دادگستری نسبت به ارزیابی شیوع بیماری های دام به مردم تحقیقات زیادی انجام می دهد. چنانچه دام از قبل دچار بیماری های میکروبی یا باکتریایی شده باشد گزارشی مبنی بر علل وقع بیماری تنظیم می کند و در نهایت در راستای بر طرف کردن بیماری اقداماتی انجام می شود.
ارزیابی محصولات دامی
محصولات دامی موارد زیادی را شامل می شود و در واقع ارزیابی آنها شامل بررسی کیفی و کمی آن ها است. بررسی کیفی به این صورت انجام می شود که میزان سلامت و کیفیت محصولات از نظر بهداشتی سنجیده می شود. مهم ترین محصولات دامی که شیر و گوشت هستند به طور دقیق با استفاده از روش هایی نظیر نمونه برداری، آزمایشات، استفاده از داده های آماری انجام می شود. اما در خصوص محصولاتی چون چرم و پشم کارشناس به بررسی میزان کیفیت و میزان کمیت می پردازد.
در خصوص انتقال بیماری های دامی به صورت مستقیم و غیر مستقیم به انسان کارشناس رسمی دادگستری پزشکی نیز می تواند خدماتی چون انجام آزمایشات مختلف و تحقیقات و بررسی انجام بدهد و در خصوص بیماری مشترک میان انسان و دام هم اظهار نظر نماید.
گاها محل نگهداری دامها چه به صورت سنتی و چه به صورت صنعتی میتواند زمینه ایجا بیماریهای دامی را به وجود آورد که از طریق باد هم قابل انتقال است و از سوی دیگر فرآورده‌های دامی آلوده مانند شیر، گوشت و تخم مرغ و غیره میتواند خسارات بسیار زیادی به افراد وارد کند. در سال‌های گذشته برای مثال تخم‌مرغ‌های آلوده بخش زیادی از جامعه مصرف آن را دچار بیماری نموده حال بیماری های شایع دامی به صورت قارچی، انگلی و ویروسی قابل انتقال هستند.
معمولا در صورت ابتلای شهروندان به بیماریهای دامی مراجعات به پزشک و دادگاه‌ها صورت میگیرد و برای تایید قضات از گزارشات کارشناس رسمی پزشکی استفاده میکنند. اما کارشناسان ما به صورت مستقل نیز اقدام به ارزیابی واحد‌های دام و طیور جهت ارزیابی سلامت دام و ارائه گزارش رسمی در این خصوص می‌نمایند.
واحد‌های دامی و طیور در کشور امروزه علاوه بر بخش صنعتی به صورت گسترده نیز در بخشهای صنعتی فعالیت میکنند و در بسیاری از موارد ارزش این واحد‌ها به چند میلیارد تومان هم میرسد که این موضوع میتواند پشتوانه خوبی برای دریافت تسهیلات باشد و یا پس انداز مناسبی برای خریداران و فروشندگان. از این رو با توجه به پیچیدگی این واحد‌ها به روش‌های سنتی امکان قیمت گذاری آنها وجود ندارد چرا که تاسیسات و تجهیزات متنوع و به روزی که در این واحد‌ها مورد استفاده است در کنار نژاد دامهای مختلف همگی می‌توانند عوامل موثری در تعیین قیمت باشند. از سوی دیگر سالانه محصولات دامی بسیار زیادی توسط این واحد‌ها تولید میشود که میتوان این تولید را هم به عنوان پشتوانه در نظر گرفت که ارزیابی آن توسط کارشناس رسمی دادگستری محصولات دامی صورت خواهد گرفت.
در ارزیابی کارشناسان ما که در ادامه به بخشی از آن اشاره خواهیم نمود مواردی چون تاسیسات دامی از جمله محل نگهداری دام و حتی ارزش زمین و همچنین تجهیزات مورد استفاده، نیروی کار و حتی نوع نژاد دام و طیور مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.
مصارف تجاری گونههای حیات وحش به صورت پرورش دامی
نکته قابل توجه دیگری که در رابطه با تولیدات دامی وجود دارد؛ طرح تکثیر و پرورش انواع گونههای حیات وحش برای انواع و اقسام مصارف تجاری به شیوه پرورش دامی است. این روش که در اصل یک نوع دامداری است به گونهای که گونهی وحش موردنظر با اهدافی که گفته شد، پرورش مییابد؛ همانند پرورش کبک و بلدرچین که در کشور به خوبی رواج یافتهاست. با این حال باز هم نسبت به دیگر محصولات دامی مرسوم در کشور مقداری ناشناخنه ماندهاست؛ در نتیجه تعیین ارزیابی قیمت دامهایی به اینگونه تخصص و دانش بالایی نیاز دارد.
بدون شک که اینگونه تولیدات دامی، سود و ارزش افزودهای بسیار بالاتر و بهتر از دامداری گونههای مرسوم و ضروری کشور را دارند؛ زیرا مثلا زمانی که برای تعدادی راس قوچهای وحشی یا آهو مجوز شکار برای آنها صادر میشود؛ قیمت و براورد سود آن در حدود چندین برابر سود مثلا گوسفندی است که علاوه بر مصرف بیشتر هزینه، آسیب رسانی بیشتری نیز به طبیعت وارد میکند.
کارشناس رسمی دادگستری دامپروری و دامپزشکی باتوجه به وجود تک تک مسائل و مواردی که به آن اشاره شد و نیز با استفاده از تجارب و تخصص خود در اینگونه روندهای اداری و اخلال های احتمالی در بعضی موارد؛ همچنین با توجه به گزارشات موجود در دامداریها نسبت به تعیین و تخصیص ارزشگذاریهای مالی؛ به تعیین قیمت دامداری میپردازد. از طرفی با وجود تعیین و براورد قیمت به دست آمده دراین رابطه، سود و زیانها و براوردهای مالی و اعتباری دیگر بخشهای دامداریها و گاوداریها تعیین میشود.
بروز و انتقال بیماری در بین انواع دامداری و گاوداریها
تجمع و تمرکز بسیاری از دامها در محل پرورشگاههای صنعتی مربوطه، به حدی زیاد است که امکان بروز و شیوع بیماری در آنها به راحتی امکانپذیر است؛ علیالخصوص انواع امراضی که ماهیتشان از جنس ویروس باشند به دلیل رشد و تکثیر زیاد و با سرعت بالا؛ امکان فلج کردن و از کار انداختن دامداریها و گاوداریها را به سرعت فراهم میکنند. دامداری و گاوداری به شیوه سنتی این امکان را فراهم میسازد که با وجود کمترین تجهیزات نیز بتوان از دامها نگهداری کرده و آنهارا پرورش داد. به همین خاطر است که تنوع ریسک پذیری در دامداری و گاوداری به شیوه سنتی از روش صنعتی آن کمتر بوده بوده و به همین خاطر صنعتی شدن چنین فرآیندی به سادگی و یا با سرعت بالایی صورت نمیپذیرد؛ علیرقم آن که تولیدات دامی به شیوه صنعتی با توجه به آمار و ارقام، در این اواخر بازدهی بیشتری نسبت به شیوههای سنتی دارند. مورد ذکر شده نیز یکی از عوامل با اهمیتی است که در ارزیابی قیمت دامداری و گاوداریها موثر است.
بازدهی دامداری و گاوداری به شیوه صنعتی
همانطور که گفته شد، شیوههای صنعتی سوددهی نسبتا بالایی دارند؛ میتوان گفت یکی از دلایل آن استفاده و پیروی از اصول و مبانی علمی دقیق و الگوهای تغذیهای سالم،کامل و صحیح است که درنهایت به سرمایه و سوددهی بالا و زودهنگام و سریع منجر میشود.
رعایت عمدهی روشها و توصیههای فنی و بهداشتی و نیز مدیریت صحیح با در نظر گرفتن الگوی تغذیهای مناسب( هم از نظر براورد قیمت آن وهم از نظر میزان مفید وسالم بودن مواد غذایی)؛ همان عوملی است که منجر به سودهی زودهنگام میشود.
در ارزیابی واحد‌های دامی و برآورد و تعیین قیمت واحد‌های دامی نوع دامهایی که پرورش داده می‌شوند نیز بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل در واحد‌های صنعتی به روز معمولا نژاد‌های خاص دام پرورش داده می‌شوند و حتی در روند زاد و ولد دام نیز کنترل‌هایی صورت میگیرد. از این رو جهت ارزیابی دقیق و در نظر گرفتن جزئیات فنی در تعیین قیمت واحد‌های دامی میتوانید با کارشناسان ما تماس حاصل نمائید.
نظر کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی درباره تاسیسات شیلات و امور تغذیه آنها
دسترسی ایران به آب های آزاد و وجود دریاچه ها و رودخانه ها در کشور ما باعث شده است که شیلات از اعتبار خاصی برخوردار شود. همچنین مناسب بودن شرایط محیطی ما برای پرورش آبزیان و اهمیت این محصولات در صنایع غذایی بر اهمیت شیلات افزوده است. شیلات امروزه به یک علم هم تبدیل شده است که جهت بهره برداری تخصصی و کمک به پرورش این مواد غذایی ارزشمند تدریس میشود. رشته مهندسی شیلات در کارشناسی در گرایش های مختلفی در کشور وجود دارد که می تواند به پیشبرد این امور شیلات کمک کند. کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی در خصوص تاسیسات شیلات و امور تغذیه آنها صاحب‌نظر است.
واژه شیلات یک اصطلاح کلی برای این صنعت است که از صید ماهی تا بهره برداری و فرآوری آن را شامل میشود. بنابراین در این مقاله مقصود ما نیز همین تعریف جامع و کلی است. بهره برداری در حوزه شیلات به سه شکل انجام می شود: 1- صید ماهی و آبزیان 2- پرورش ماهی 3- فرآوری . همانطور که گفته شد صید ماهی با توجه به وجود دریا ها و موقعیت استراتژیک ایران از اهمیت فراوانی برخوردار است. کارشناس دادگستری دام پروری در خصوص تجهیزات لازم در حوزه صید ماهی و آبزیان به بررسی وسایل صیادی می پردازد امروزه صیادی در ابعاد گسترده انجام می شود و استفاده از لنج ها و شناورهای صیادی بسیار رایج شده است. کارشناس رسمی دام پروری علاوه بر ارزیابی توان این تجهیزات و بررسی میزان صید، به اختلاف نظرهای این حوزه نیز وجود دارد، پاسخ می دهد. برای ورود به صنعت شیلات و صید ماهی و آبزیان در سطح گسترده اخذ مجوز الزامی است. بنابراین اینکه هر تاسیسات صیادی چه میزان صید می توانند داشته باشند برای مطابقت با مجوز ها بسیار اهمیت دارد.
نقش بارزتر کارشناس دام پروری در خصوص پرورش مشخص می شود. ارزیابی تاسیسات پرورش ماهی و آبزیان، نظارت بر امور تغذیه آنها و بررسی اختلافات این حوزه از مهمترین صلاحیت‌های کارشناس مذکور به حساب می آید برای ایجاد مراکز پرورش آبزیان صاحبان تولید نیازمند تجهیزات هستند. برای مثال ممکن است ایجاد چند مرکز پرورش ماهی و میگو نیازمند اختصاص منابع آبی دریایی باشد و یا یک حوض پرورش ماهی در مساحت یک هکتار را در نظر بگیرید، استفاده از وسایلی چون غذا دهنده ها،جاروها، هوا دهنده ها، هواگیری، درام فیلتر، تور و غیره و اینکه به چه تعداد و چه نوع باید مورد استفاده قرار بگیرد امری تخصصی است. علاوه برانتخاب تاسیسات مناسب تغذیه آبزیان نیز باید با دقت انجام شود. استفاده از تغذیه مناسب سالم و همچنین تغذیه مکمل نیز در حوزه کارشناس مربوطه میباشد. خوراک آبزیان نیز مانند خوراک دام و طیور ارتباط مستقیمی با تغذیه و سلامت انسان ها دارد که این امر حساسیت ها را برای نظارت بیشتر بر امور تغذیه ای بالا برده است.
آخرین مسئله ای که در این مقاله به آن می پردازیم فرآوری آبزیان است. فرآوری آبزیان ابعاد مختلفی دارد اما آنچه مربوط به صلاحیت کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی است، تاسیسات مربوط به فرآوری هستند. فرآوری نسبت به صید و پرورش ماهی و آبزیان مستلزم استفاده از تجهیزات جدید و پیچیده تری می باشد. اینکه از چه تجهیزاتی می توان استفاده کرد و یا مکان تاسیس یک واحد فرآوری چگونه و در چه محلی باید باشد نیازمند مشورت و برنامه ریزی است چرا که ممکن است در طول فرآوری مشکلاتی به وجود بیاید و یا ممکن است و روند اخذ مجوز با موانع و مشکلاتی روبرو شود.
